Η τερηδόνα προκαλεί την καταστροφή των σκληρών οδοντικών ιστών. Τα μικρόβια που αποτελούν τη φυσιολογική χλωρίδα του στόματος, διασπούν τα σάκχαρα των τροφών και παράγουν οξέα που προκαλούν αφαλάτωση (απώλεια μεταλλικών ιόντων ) του δοντιού και οδηγούν σταδιακά στην καταστροφή του.
Τα δόντια περιλούονται από το σάλιο που δημιουργεί ένα περιβάλλον με pH 6,8 περίπου ( ουδέτερο). Καθώς τρώμε, παράγονται οξέα και το pH αρχίζει να πέφτει. Όταν πέσει κάτω από την κρίσιμη τιμή pH <5.5, τότε αρχίζει η αφαλάτωση. Αφού τελειώσει η παραγωγή οξέων, μέσα σε 20′ το σάλιο επαναφέρει
το pH στα φυσιολογικά επίπεδα και ξαναδίνει στο δόντι τα συστατικά που χάθηκαν. Όταν υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στην καταστροφή και την επούλωση, δεν υπάρχει πρόβλημα. Όταν υπερισχύει η καταστροφή, αρχίζει να αναπτύσσεται η τερηδόνα.
Συμπτώματα τερηδόνας
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι
-
Ευαισθησία στο δόντι (π.χ. στο κρύο)
-
Πόνος ελαφρύς ή έντονος
-
Αποχρωματισμός του δοντιού (λευκή κηλίδα στα αρχικά στάδια και γκρι- καφέ αποχρώσεις αργότερα)
-
Κοιλότητα
Πρόληψη
-
Καθημερινή στοματική υγιεινή με σωστό βούρτσισμα και χρήση νήματος
-
Σωστή διατροφή με ελαττωμένη πρόσληψη σακχάρων
Θεραπεία
-
Εάν η καταστροφή είναι στα αρχικά στάδια και μόνο στην αδαμαντίνη (σμάλτο), τότε υπάρχει περίπτωση με φθορίωση και προσεκτική υγιεινή να ανασταλεί η απασβεστίωση και να επαναλατωθεί το δόντι
-
Εάν η καταστροφή έχει προχωρήσει στη δημιουργία κοιλότητας, τότε θα πρέπει να αφαιρεθούν οι κατεστραμμένοι- μολυσμένοι ιστοί και να αντικατασταθούν με ένα εμφρακτικό υλικό (ρητίνη ή αμάλγαμα)
-
Εάν η καταστροφή είναι πολύ μεγάλη και έχει φτάσει στον πολφό του δοντιού, τότε θα χρειαστεί ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση)
Χρήσιμες συμβουλές και μύθοι
-
Εάν δεν είναι δυνατό να πλένουμε τα δόντια μας, μια τσίχλα ή μια καραμέλα χωρίς ζάχαρη θα αυξήσει την παραγωγή σάλιου που βοηθάει να ανέβει το pH
-
Εάν είναι να φάμε κάτι γλυκό, καλό θα είναι να το φάμε μια και έξω. Όταν τσιμπολογάμε δημιουργούμε συνεχώς ένα όξινο περιβάλλον με χαμηλό pH, όπου καταστρέφονται τα δόντια
-
Δεν υπάρχει καλή πάστα δοντιού, αλλά καλή ρυθμιστική ικανότητα σάλιου. Δηλαδή η ικανότητα του να εξουδετερώνει τα οξέα και να ανεβάζει το pH. Όσο μεγαλύτερη η ρυθμιστική ικανότητα, τόσο πιο ανθεκτικά τα δόντια στην τερηδόνα